Dodawanie i usuwanie nowych kont
Linuks posiada dwa sposoby tworzenia nowych kont :
- poprzez specjalne programy
ręcznie – poprzez edycję odpowiednich plików
Podstawowym programem do dodawania nowych użytkowników jest useradd o następującej składni :
useradd -d katalog_domowy -g grupa_początkowa -G inne_grupy -s powłoka -u UID login
gdzie :
katalog_domowy – wartość ta określa nazwę nowo utworzonego użytkownika. Domyślnie zmienna ta przyjmuje wartość taką samą jak login
gupa_początkowa – jest nazwą grupy początkowej użytkownika. Grupa ta musi już istnieć. W przypadku nie podania tej zmiennej system sam utworzy grupę dla użytkownika o nazwie zgodnej z nazwą loginu
inne_grupy – lista dodatkowych grup, do których również należy użytkownik powłoka – nazwa powłoki użytkownika
UID – numeryczna wartość identyfikatora użytkownika. Wartość ta musi być niepowtarzalna i większa od 99. W przypadku nie podania tej zmiennej system sam przydzieli użytkownikowi pierwszy wolny numer.
Domyślne wartości dla zmiennych są podawane z pliku /etc/default/useradd
Dodanie użytkownika o nazwie ragnar do systemu może wyglądać następująco :
groupadd ragnar useradd -d /home/ragnar -g ragnar -s /bin/bash ragnar
lub
useradd ragnar
Ręczne tworzenie konta wymaga więcej czasu od administratora systemu, ale za to pomoże w zrozumieniu mechanizmu tworzenia kont.
Aby ręcznie utworzyć nowe konto dla użytkownika ragnar należy wykonać następujące czynności :
a) dodać wpis do pliku /etc/passwd i w przypadku maskowania haseł do /etc/shadow
/etc/passwd uczen::504:504::/home/ragnar:/bin/bash /etc/shadow ragnar::0:99999:7:::
Składnia pliku passwd jest następująca :
nazwa_użytkownika:hasło:UID:GID:komentarz:katalog_domowy:polecenie_logowania
gdzie :
nazwa_użytkownika – jest polem zawierającym jednoznacznie identyfikującą nazwę użytkownika
hasło – jest zakodowanym hasłem użytkownika. Jeśli w systemie użyto maskowania haseł to w miejscu tym znajduje się x. Brak jakiejkolwiek wartości oznacza brak hasła na tym koncie
UID – unikalny numer reprezentujący użytkownika w systemie
GID – unikalny numer wskazujący na domyślną grupę, do której należy użytkownik komentarz – zawiera informacje o użytkowniku dostępną dla innych użytkowników po wydaniu polecenia finger
katalog_domowy – określa miejsce katalogu domowego użytkownika
polecenie_logowania – polecenie, które zostaje uruchomione w trakcie logowania do systemu. Często jest to wpis wskazujący na powłokę.
Składnia pliku /etc/shadow jest następująca :
nazwa_użytkownika:hasło:data_zmiany_hasła:min:max:przypomnienie:ważność_konta: inne
gdzie :
nazwa_użytkownika – jest polem zawierającym jednoznacznie identyfikującą nazwę użytkownika
hasło – zaszyfrowane hasło
data_zmiany_hasła – data ostatniej zmiany hasła
min – minimalny okres pomiędzy zmianami hasła
max – maksymalny okres pomiędzy zmianami hasła
przypomnienie – wartość ta określa na ile dni przed upływem terminu przypominać o zmianie hasła
ważność_konta – termin ważności konta
inne – miejsce zarezerwowane na przyszłe zmienne
b) dodać wpis do /etc/group i /etc/gshadow
/etc/gropu : ragnar:x:504: /etc/gshadow : ragnar:x::
c) skopiować pliki z
/etc/skel
do utworzonego katalogu
/home/ragnar
d) ustawić właściciela i prawa dostępu dla nowego użytkownika :
cd /home/ chown -R uczen:ragnar ragnar cd /home/ragnar chmod -R go=u,go-w . chmod go= .
e) ustawić hasło dla konta :
passwd ragnar
Grupy
Grupy umożliwiają dostęp do zasobów systemowych wybranym użytkownikom. Istnieją dwie możliwości zarządzania grupami :
tworzenie nowej grupy dla każdego nowo utworzonego użytkownika
dodawanie użytkowników do istniejących już grup
Każda z tych metod ma swoje zalety i wady. Tworzenie osobnych grup dla nowych użytkowników zwiększa bezpieczeństwo ich danych.
Załóżmy jednak, że nasz system pracuje w firmie, gdzie zatrudnionych jest pięciu księgowych i dziesięciu pracowników biurowych. Wszyscy ci pracownicy korzystają z zasobów naszego systemu. Księgowi posiadają wspólne bazy danych i pracownicy biurowi wspólne zasoby. Zasoby księgowych nie mogą być dostępne dla pracowników biurowych i odwrotnie.
W takim przypadku dobrym rozwiązaniem jest stworzenie dwóch grup :
vikings
valhala
Każdej z tych grup należy przydzielić odpowiednich użytkowników i ustawić odpowiednie prawa dostępu dla nich , zabraniając tym ostatnim prawa dostępu.
Takie rozwiązanie daje możliwość dzielenia się zasobami wśród danej grupy nie udostępniając ich innej.
Do tworzenia nowej grupy służy polecenie :
groupadd -g gid nazwa_grupy
lub
groupadd nazwa grupy
gdzie :
gid – numeryczna wartość identyfikatora grupy. Wartość ta musi być niepowtarzalna.
Wartości od 0-99 są zarezerwowane dla kont systemowych i nie powinny być używane.
W przypadku nie podania gid system sam przydzieli grupie pierwszą wolną wartość.
Aby skasować daną grupę należy wydać polecenie :
groupdel nazwa_grupy
Podczas dodawania grup system modyfikuje następujące pliki :
/etc/group
zawiera on wszystkie informacje o grupach.
Każdy wpis zajmuje jedną linię, mającą następujący format :
nazwa_grupy:hasło:GID:lista_użytkowników
/etc/gshadow
zawiera bezpieczne informacje o kontach grup.
